Kontroler jakości cz. 1 – rodzaje kontroli i obowiązki kontrolera jakości

Dlaczego należy kontrolować jakość?

Kontrola jakości jest procesem, w którym organizacja czyni starania utrzymania jakości produktu lub jego ulepszenia, przy zmniejszonych lub zerowych błędach. Aby tego dokonać, konieczne jest stworzenie środowiska w organizacji, w ramach którego menedżerowie jak i pozostali pracownicy będą dążyli do perfekcji. Najczęściej osiąga się to poprzez szkolenia, tworzenie wzorców jakości produktów czy ich testowanie, które służy sprawdzeniu i weryfikacji statystycznych zmian.

Sprawdź program szkolenia Kontroler jakości: Szkolenie Kontroler jakości

Jakie są cele kontroli jakości?

Każdorazowy błąd pojawiający się w trakcie różnych procesów produkcyjnych w przedsiębiorstwie sprawia wiele problemów. Począwszy od wadliwego produktu, niezadowolenia klienta, wstrzymania produkcji lub nawet po jego wycofanie z masowej produkcji. Wszystkie powyższe negatywne oddziaływania mają wspólny mianownik – rzutują na sprawy finansowe danej organizacji. W związku z tym za najważniejszy cel kontroli jakości uważa się minimalizowanie lub eliminację strat finansowych. Można zaryzykować stwierdzenie, że nie ma branży ani firmy, w których nie popełnia się błędów wynikających np. z powodu awarii, ludzkiej pomyłki czy wadliwych produktów. Posiadając wiedzę dotyczącą procesów kierownictwo jest w stanie znacząco zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia tego typu usterek. Ma to niebagatelne znaczenie, ponieważ wychwycenie błędu na samym początku procesu jest o wiele mniej kosztowne niż odkrycie go na samym końcu. Stąd też wczesne wykrywanie usterek jest kolejnym istotnym celem kontroli jakości. Poza tym, kontrola jakości powinna dążyć do poprawy jakości produktów oraz zapewnić ciągłość procesów.

Jakie są rodzaje kontroli jakości?

Istnieje szereg rodzajów kontroli jakości, jednakże można wyróżnić najważniejsze z nich, a są to:

– kontrola wstępna,

– kontrola statystyczna,

– kontrola stuprocentowa,

– kontrola końcowa.

Kontrola wstępna

Jej podstawowym zadaniem jest weryfikacja bądź walidacja, które odnoszą się do oceny zgodności pozyskanego produktu z wymogami określanymi przez jego użytkowników lub projektantów. Jakość produktowa, którą się w ten sposób uzyskuje jest ciężko mierzalna a jej wyrażenie jest związane ze sporym subiektywizmem. Polega ona na:

– rezultatach analiz porównawczych rynku,

– wynikach analizy wartości,

– tworzeniu symulacji i modeli,

– analizach eksperckich.

W tej fazie kontroli jej celem jest weryfikacja posiadanych metod i środków produkcji w kontekście uzyskania jakości zgodnej z jakością projektową. W tym celu stosuje się:

– symulacje,

– ocenę zdolności jakościowej maszyn i procesów,

– metodę porównawczą,

– serie pilotażowe.

W ramach projektowania produktu oraz w trakcie weryfikacji można zastosować metody QFD (ang. Quality Function Deployment) oraz FMEA (ang. Failure Mode and Effect Analysis).

Kontrola statystyczna

Według definicji określonej przez normę ISO 8402 kontrola statystyczna to „zmierzenie, zbadanie, oszacowanie lub sprawdzenie jednej lub kilku właściwości obiektu oraz porównanie wyników z wymaganiami, w celu stwierdzenia, czy w odniesieniu do każdej z tych właściwości osiągnięto zgodność”. Należy mieć na uwadze, że w przypadku produkcji wieloseryjnej kontrola całości produktów jest częstokroć niemożliwa z powodów technicznych bądź finansowych. W tym przypadku stosuje się właśnie metodę statystyczną, która polega na pobraniu losowej próbki i jej przeanalizowaniu. Stąd też alternatywną nazwą dla tego rodzaju kontroli jest kontrola wyrywkowa. Głównym celem takiego próbkowania jest uzyskanie wiedzy dotyczącej całości procesu produkcyjnego, ale przy pomocy małej grupy reprezentacyjnej. Warto wziąć pod uwagę to, że próbki reprezentacyjne nie są tożsame z pełnymi badaniami. Dlatego też kontrolę statystyczną stosuje się, gdy:

– badania są niszczące,

– pełne badania są zbyt kosztowne,

– cała partia produktów jest zbyt liczna, co uniemożliwia zbadanie wszystkich jej elementów,

– musimy być pewni poprawności wyników.

Dlatego istnieje potrzeba określenia wielkości pobieranych próbek, metody ich pobierania oraz samej liczby pobrań tak, aby zagwarantować poprawny poziom jakości produktu.

Kontrola stuprocentowa (100%)

W odróżnieniu od kontroli statystycznej, kontrola stuprocentowa ma na celu weryfikację wszystkich produktów z danej partii. Jest jedną z najdokładniejszych metod a stosuje się ją przy produkcji jednostkowej bądź w celu weryfikacji małej liczby wyrobów. Należy jednak wziąć pod uwagę, że jest ona bardzo czasochłonna i kosztowna. Wiąże się również z ryzykiem narażenia na błąd ludzki. W momencie pominięcia przez pracownika w trakcie kontroli wadliwej sztuki, organizacja narażona jest na reklamację ze strony klienta, co może skutkować koniecznością przeprowadzenia kontroli stuprocentowej po raz kolejny. Będzie to miało bezpośredni wpływ na koszty przedsiębiorstwa oraz na czas, który będzie należało na to przeznaczyć.

Kontrola końcowa

Ostatni etap weryfikacji produktu po przejściu wszelkich możliwych czynności to kontrola końcowa. W jej trakcie istnieje jeszcze możliwość odnalezienia wadliwej sztuki. W tym przypadku zadaniem kontrolera, oprócz samej kontroli wyrobu jest również weryfikacja sposobu pakowania oraz sprawdzenie czy jego zawartość jest z nim zgodna. Warte podkreślenia jest to, że ustalona niezgodność na tym etapie jest związana z dużymi kosztami finansowymi. W tym przypadku konieczne jest podjęcie decyzji o wznowieniu kontroli całości partii lub tylko jej części. Oprócz strat finansowych kolejnym problemem jest sam czas. Zablokowana partia i brak transportu jej do klienta może zablokować cały proces produkcyjny, przez co przedsiębiorstwo narażone będzie na pokaźne koszty postoju u klienta.

Kto to jest i jakie obowiązki w organizacji pełni kontroler jakości, dlaczego jego praca jest ważna, na co ona wpływa?

Kontroler jakości w ramach swoich obowiązków skupia się na kontrolowaniu jakości danego procesu czy też produktu. Oprócz tego zajmuje się także sprawami administracyjnymi, które dotyczą obsługi działu i pomocą w realizowaniu procedur związanych z kontrolą jakości. Do jego zadań należy również monitoring procesu produkcji (czy też procesu biznesowego) i dbałość o to, aby finalny wyrób miał jak najlepszą jakość.

Kontroler jakości wykonując sumiennie swe obowiązki ma wpływ na:

– poprawę jakości produktów i usług,

– zwiększenie wydajności procesów produkcyjnych i biznesowych,

– obniżenie kosztów produkcji,

– poprawę/zapewnienie terminowości dostaw i dostępności.

Należy wspomnieć o tym, że kontroler jakości oceniany jest według liczby popełnionych przez niego błędów, jak również przez pryzmat tempa wykonywania powierzonych mu zadań. W związku z tym od kontrolera jakości wymaga się specyficznych kompetencji, cech charakterologicznych i kwalifikacji.

Powinien rozumieć specyfikę produktu a przede wszystkim znać właściwości, które decydują o spełnieniu oczekiwań klienta. Kontroler jakości musi również posiadać podstawowe umiejętności w zakresie pobierania prób a także w zakresie analizy statystycznej, co potrzebne jest do wstępnej analizy rezultatów. Poza tym powinien odznaczać się takimi cechami jak ostrość wzroku, rozróżnienie i postrzeganie kolorów, doświadczenie, inteligencja a także uczciwość, obiektywizm i rzetelność.

Rozszerz swoje umiejętności i zapisz się na szkolenie Certyfikowany menedżer jakości